ศาลอิหร่านสั่งประหารชีวิตผู้ต้องหาที่เกี่ยวข้องกับการประท้วงเป็นรายแรก

ศาล อิหร่าน ตัดสินประหารชีวิต บุคคลรายหนึ่งที่มีความเกี่ยวข้องกับการประท้วงรุนแรงและกินเวลา นับเป็นผู้ประท้วงรายแรกที่โดนตัดสินโทษประหาร นอกเหนือจากนี้ศาลยังตัดสินจำคุกผู้ประท้วงอีก 5 ราย

เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน 2565 สำนักข่าวอัลจาซีราห์ รายงานว่า ศาลปฏิวัติในกรุงเตหะราน ของอิหร่าน ตัดสินว่า จำเลยรายหนึ่งซึ่งไม่เปิดเผยนาม มีความผิดในข้อกล่าวหา “เป็นปรปักษ์ต่อพระเป็นเจ้า” และ “เผยแพร่การคดโกงฉ้อฉลบนโลก” เกี่ยวข้องกับเหตุประท้วงจลาจลก่อไฟเผาศูนย์ราชการ และทำลายความสงบสุขของสาธารณะ ก่ออาชญากรรมต่อต้านความมั่นคงของชาติ จะต้องรับโทษประหารชีวิต โดยเขาเป็นผู้ประท้วงรายแรกที่ถูกจับกุมตัวฟ้องร้องคดีและได้รับโทษประหารชีวิต นับตั้งแต่เริ่มมีการประท้วงร้ายแรงที่อิหร่าน เมื่อกันยายนที่ผ่านมา

ด้านสำนักข่าว IRNA ของอิหร่านรายงานว่า มีผู้ประท้วงอีก 5 รายโดนตัดสินติดคุกระหว่าง 5-10 ปี ในข้อหา ทำลายความสงบสุขของสาธารณะ ก่ออาชญากรรมต่อต้านความมั่นคงของชาติ โดยคำตัดสินของศาลนับว่าเป็นในขั้นแรกและทนายจำเลยสามารถยื่นอุทธรณ์ได้

ทั้งนี้ สถานการณ์ในอิหร่านยังคงวุ่นวายจากการประท้วงในหลายเมืองทั่วทั้งประเทศที่ดำเนินมาเป็นเวลานานนับเป็นเวลาหลายสัปดาห์ ภายหลังการเสียชีวิตอย่างมีเงื่อนงำของมาห์ชา อามีนิ หญิงสาวเชื้อสายเคอร์ดิช วัย 22 ปีภายใต้อำนาจบังคับตัวของตำรวจ เมื่อกันยายน2565 ซึ่งบรรดาผู้ประท้วงเชื่อว่าเธอเสียชีวิตจากการถูกทรมาน ทำร้ายร่างกายในคุก.

ศาลอิหร่าน ตัดสินประหารชีวิตเป็นรายแรก ผู้เข้าร่วม อิหร่าน ต้านรัฐ

วันที่ 14 พฤศจิกายน บีบีซี รายงานว่า สื่อทางการอิหร่านแจ้งข่าวว่า ศาลอิหร่าน พิพากษ์ประหารชีวิตผู้โดนจับกุมฐานเข้าร่วมสำหรับการประท้วงที่แพร่กระจายไปทั่วทั้งประเทศ โดยศาลปฏิวัติในกรุงเตะหรานพบว่า จำเลยที่ไม่ได้รับการเปิดเผยชื่อ จุดไฟเผาที่กระทำการรัฐบาล และมีความผิดเป็นปฏิบัติต่อพระเจ้า

ขณะกรุ๊ปสิทธิมนุษยชนอิหร่าน (Iran Human Rights) เตือนว่า ทางการอิหร่านบางทีอาจวางแผนประหารชีวิตอย่างรีบเร่ง โดยอ้างรายงานทางการว่า มีผู้ถูกตั้งข้อหาที่สามารถได้รับโทษตายได้อย่างน้อย 20 คน

นายมาห์มูด อามีรี-โมกัดดัม ผู้อำนวยการกลุ่มสิทธิมนุษยชนอิหร่าน เรียกร้องให้ประชาคมระหว่างประเทศปฏิบัติงานเร่งด่วนและเตือนอิหร่านอย่างแข็งขันถึงผลลัพธ์ที่จะตามมาสำหรับการประหารชีวิตกลุ่มผู้ประท้วง

ทั้งนี้ การประท้วงเกิดขึ้นเมื่อ 2 เดือนก่อน ภายหลังการเสียชีวิตของหญิงสาวรายหนึ่งขณะถูกตำรวจศีลธรรมคุมตัวด้วยเหตุว่าฝืนกฎหมายการสวมฮิญาบที่ครัดเคร่ง มีรายงานการประท้วง 140 เมืองทั่วทั้งประเทศ

กรุ๊ปสิทธิมนุษยชนอิหร่านระบุว่า มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 326 ราย (ในจำนวนนี้เป็นเด็ก 43 ราย และผู้หญิง 25 ราย) จากการปราบอย่างรุนแรงโดยกองกำลังรักษาความมั่นคง

ส่วนสำนักข่าวนักเคลื่อนสิทธิมนุษยชน (Human Rights Activists News Agency – HRANA) ที่อยู่นอกอิหร่านเหมือนกัน รายงานว่า ยอดผู้เสียชีวิตอยู่ที่ 339 ราย และกรุ๊ปผู้ประท้วงอีก 15,300 คน ถูกกักคุม และเจ้าหน้าที่รักษาความมั่นคงเสียชีวิต 39 นาย

ด้านชนชั้นนำของอิหร่านวาดภาพการประท้วงว่าเป็น “จลาจล” ที่ศัตรูต่างชาติของประเทศยุยง ล่าสุด เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว นายโกลัมฮุสเซน โมห์เซนี เอเจย์ หัวหน้าศาลยุติธรรม ประกาศว่า ควรระบุตัวผู้ทำความผิดคนสำคัญให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และตัดสินคดีโทษที่จะมีผลยับยั้งชั่งใจคนอื่นได้

นายเอเจย์เตือนว่า ผู้ก่อจลาจลบางทีอาจถูกตั้งข้อหา “โมฮาเรเบห์” (เป็นศัตรูกับพระเจ้า), “เอฟซาด ฟิล-อาร์ซ” (ทุจริตบนโลก) และ “เบกี” (กบฏติดอาวุธ) ทั้งหมดนี้มีโทษประหารชีวิตในระบบกฎหมายตามชารีอะห์ของอิหร่าน

หัวหน้าศาลยุติธรรมกล่าวอีกว่า ผู้ครอบครองและใช้อาวุธหรืออาวุธปืน ก่อกวนความมั่นคงของชาติ หรือสังหารผู้ใดกันแน่ บางทีอาจได้รับ “กีซาซ” (การตอบโต้ในรูปแบบเดียวกัน) เป็นการตอบสนองต่อการเรียกร้องความเป็นธรรมด้วยการลงโทษจากสมาชิกรัฐสภาอิหร่าน 272 คนจากทั้งหมด 290 คน

สื่อแคว้นอ้างเจ้าหน้าที่ศาล มีผู้ถูกตั้งข้อหามากกว่า 2,000 คนจากการมีส่วนร่วมในจลาจลครั้งล่าสุด ในจำนวนนี้ 164 คนอยู่ในจังหวัดฮอร์มอซกัน ตอนใต้ อีก 276 คนอยู่ในจังหวัดมาร์กาซี ตอนกลาง และ 316 คนอยู่ในจังหวัดอิสฟาฮันที่อยู่ใกล้เคียง

ศาลอิหร่านมีคำตัดสินประหารชีวิตผู้ประท้วงรายหนึ่งซึ่งก่อไฟเผาสถานที่ราชการ สำหรับการประท้วงเรียกร้องความยุติธรรให้ “มาห์ซา อามินี”

นับตั้งแต่สถานะการณ์ที่ “มาห์ซา อามินี” หญิงชาวเคิร์ด-อิหร่านวัย 22 ปี เสียชีวิตเมื่อวันที่ 16 เดือนกันยายน ข้างหลังถูก “ตำรวจศีลธรรม” จับ เพราะไม่สวมฮิญาบคลุมผมและสวมชุดที่เปิดเผยท่อนแขนและขา ก็เกิดเหตุประท้วงร้ายแรงอย่างสม่ำเสมอในอิหร่าน

จนกระทั่งรัฐบาลตัดสินใจใช้ไม้แข็ง ด้วยการลงมติผ่าน “กฎหมายประหารชีวิตผู้ที่ก่ออาชญากรรมร้ายแรงต่อเมือง” ซึ่งหมายความรวมถึงเหล่าผู้ประท้วงที่ออกมาเรียกร้องความเที่ยงธรรมให้กับอามินีด้วยความโกรธแค้น

และล่าสุดสื่อท้องถิ่นอิหร่านรายงานว่า ศาลอิหร่านได้มีคำตัดสินประหารชีวิตผู้ประท้วงรายหนึ่งโดยไม่เปิดเผยชื่อ ซึ่งจุดไฟเผาสถานที่ราชการในระหว่างการประท้วง จากความผิด ฐาน “ก่อกวนความสงบเรียบร้อยของสาธารณะ และการสมรู้ร่วมคิดกันก่ออาชญากรรมต่อความมั่นคงของชาติ ก่อสงครามและความชั่วร้ายบนโลก ก่อสงครามผ่านการลอบวางเพลิง และเจตนาทำลายล้าง”

นอกเหนือจากนี้ ยังมีผู้ประท้วงอีก 5 คนถูกจำตาราง 5-10 ปี ภายใต้ข้อหาก่อกวนความสงบเรียบร้อยของสาธารณะ และการสมคบคิดกันก่ออาชญากรรมต่อความมั่นคงของชาติ

ตลอดเวลาเกือบ 2 เดือนที่ผ่านมาที่เกิดเหตุประท้วง ทางการอิหร่านได้พยายามปราบปรามผู้ประท้วงด้วยความร้ายแรง โดยจับและฟ้องร้องคดีกับผู้ประท้วงแล้วอย่างน้อย 1,000 คน และสังหารผู้ประท้วงไปแล้วถึง 326 ราย ทำให้นี่เป็นหนึ่งสำหรับการประท้วงที่นองเลือดที่สุดกาลครั้งหนึ่งของอิหร่าน

องค์การสหประชาชาติ หรือยูเอ็น (UN) ได้ออกมาเรียกร้องให้ทางการอิหร่าน “หยุดการใช้โทษประหารชีวิตกับผู้ที่เข้าร่วมหรือถูกกล่าวอ้างว่ามีส่วนร่วมสำหรับการชุมนุมอย่างสันติภาพ” และ “หยุดใช้โทษประหารเป็นครื่องมือในการปราบปรามการประท้วง”